พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเชียงแสน ถือเป็นพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติที่เก่าแก่ที่สุดในภาคเหนือ ก่อตั้งราวปี พ.ศ. 2500 เพื่อเป็นที่จัดเก็บและแสดงโบราณวัตถุต่าง ๆ ที่ได้ค้นพบจากการขุดค้นแหล่งโบราณคดีเชียงแสนและบริเวณใกล้เคียง อันแสดงให้เห็นถึงการดำรงอยู่ของผู้คนในพื้นที่ตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์จนถึงปัจจุบัน ตัวอย่างวัตถุที่ถูกจัดแสดงภายในพิพิธภัณฑ์จึงมีความหลากหลายและเชื่อมต่อทางระยะเวลา ตั้งแต่เครื่องมือหินของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ราว 15,000-3,000 ปีมาแล้ว เช่น เครื่องมือหินกะเทาะและหินขัดที่ค้นพบจาก “แหล่งโบราณคดีสบคำ”
____
ครั้ง วีรพันธุ์ มาไลย์พันธุ์ ดำรงตำแหน่งอาจารย์คณะโบราณคดีได้ทำการเดินสำรวจในช่วง พ.ศ. 2513-2514 และได้จัดแสดงวัตถุที่ค้นพบจากวัดป่าสัก วัดโบราณที่มีอายุทางตำนานตั้งแต่ราวพุทธศตวรรษที่ 19 และได้รับการบูรณะขุดแต่งจากกรมศิลปากรครั้งแรกในปีเดียวกันกับการก่อตั้งพิพิธภัณฑ์ ก่อนจะพบโบราณวัตถุอีกหลายชนิดในการขุดแต่งของนักโบราณคดีตลอดหลายปีให้หลัง เช่น ลายปูนปั้นรูปครุฑยุดนาค รูปหน้ากาล และอื่น ๆ ที่ถือว่ามีความงดงามและสะท้อนการผสมผสานเอกลักษณ์ทั้งไทย จีน หริภุญไชย หรือพุกาม จนกลายเป็นเอกลักษณ์ของล้านนาเอง
____
นอกจากนี้ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเชียงแสน ยังจัดแสดงพระพุทธรูปศิลปะล้านนาราวพุทธศตวรรษที่ 16-23 ที่บางส่วนมีจารึกอักษรล้านนาเพื่อบ่งชี้ถึงวัตถุประสงค์ในการสร้างอุทิศถวาย ตลอดจนเครื่องปั้นดินเผาที่มีการตกแต่งลวดลายจีน ดังนั้นพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเชียงแสนที่จัดแสดงวัตถุหลากหลายตามที่กล่าวข้างข้างต้น จึงเป็นสถานที่สำคัญที่สะท้อนให้เห็นว่า เชียงแสน เป็นพื้นที่อยู่อาศัยของผู้คนหลากหลายชาติพันธุ์ที่ขยับขยายเคลื่อนไหวอย่างต่อเนื่อง ทั้งมีการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม และพัฒนาภูมิปัญญาของคนในพื้นที่ตั้งแต่อดีตจวบจนปัจจุบัน
____
ศิลปิน : Kader Attia, จิตติ เกษมกิจวัฒนา, รุ่งโรจน์ เปี่ยมยศศักดิ์
____
เครดิตภาพ : ชนินทร์ ผาสุริวงษ์
____
แหล่งอ้างอิง :
https://www.museumthailand.com/th/museum/Chiang-Saen-National-Museum
https://archaeology.sac.or.th/archaeology/527
https://archaeology.sac.or.th/archaeology/63
https://www.finearts.go.th/chiangsaenmuseum/categorie/history
http://www.virtualmuseum.finearts.go.th/chiangsaen/index.php/th/virtual-model-360.html
